Ei van Columbus in Emmen?
Door Janet Oortwijn / RTVDrenthe
Wat we waarschijnlijk niet weten van zwart kool, is dat het in aangepaste vorm gebruikt wordt bij het zuiveren van rioolwater in Emmen. Een paar jaar geleden kwamen onderzoekers erachter dat het ook medicijnresten uit het water haalt. Er is nu een nieuw proefonderzoek opgestart om te kijken of dat efficiënter en goedkoper kan.
Bij de puurwaterfabriek van NieuWater in Emmen zit het actieve kool in grote ketels, om bij te dragen aan de zuivering van rioolwater tot ultrapuur water voor de NAM. “In dit water zit helemaal niks meer”, zegt Gerrit Veenendaal, die directeur is van de fabriek. “In drinkwater zitten nog wel stoffen, hier zit dat niet in. Je kan dit in een fluitketel doen en het blijven laten koken. Maar hij blijft schoon.”
‘Leuke toevalstreffer’
Sinds 2010 draait de fabriek in Emmen. In 2018 ontdekten onderzoekers dat het dus ook medicijnresten verwijdert. “Een leuke toevalstreffer. De leuke ontdekkingen zijn vaak toevalstreffers. En voor deze techniek is inmiddels wereldwijde belangstelling.”
“Actief kool zijn eigenlijk kleine kooldeeltjes die rondzweven in de installatie. De medicijnresten absorberen daar deels aan en de rest wordt omgezet zodat er niks meer in het gezuiverde water overblijft”, legt Jaap Nonnekens van waterschap Vechtstromen uit.
Kijken of het goedkoper kan
De zuiveringsmethode is eigenlijk te duur om het bij rioolwaterzuiveringen in te zetten. Op kleinere schaal, met twee ketels in een loods naast de fabriek, wordt nu gekeken hoe het efficiënter kan en wordt verder onderzoek uitgevoerd.
“We zien hier twee ketels. Met de ene opstelling links proberen we met een eenvoudige voorzuivering hetzelfde effect te bereiken als met de praktijkinstallatie in de fabriek”, wijst Nonnekens aan. “En we proberen het maximale uit de installatie te halen zodat hij zo goed mogelijk functioneert tegen zo laag mogelijke kosten.”
Want dat maakt de installatie ook interessant voor andere partijen. In een van de twee proefketels zit kool dat ook in de grote installatie zit, omdat daarvan bekend is dat het inmiddels medicijnresten filtert. In de andere opstelling zit nieuw actief kool om te kijken hoe snel dat begint te werken. “We weten niet hoelang het geduurd heeft voordat het kool begon te werken. Dat is ergens tussen 2010 en 2018 gebeurd, omdat we er bij toeval achter zijn gekomen dat het medicijnresten verwijdert”, zegt Veenendaal.
Bekijk hier de reportage over de proef met de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Emmen:
‘Vissen krijgen door hormonen in water ander geslacht’
“We hopen dat deze opstelling zo snel mogelijk opstart, zodat we het heel snel kunnen inzetten op andere locaties”, vult Nonnekens aan. Het wordt namelijk in 2035 verplicht voor grote zuiveringsinstallaties om tachtig procent van de medicijnresten uit afvalwater te halen in stedelijk gebied.
“Medicijnresten zijn slecht voor het milieu. We hebben ook gezien dat vissen door bijvoorbeeld hormonen een ander geslacht krijgen. Je wil die resten niet in het water.”
Het nieuwe pilot-onderzoek wordt uitgevoerd in het kader van het innovatieprogramma Microverontreinigingen van STOWA en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Beide partijen leveren een financiële bijdrage om deze pilot mogelijk te maken. Ook waterschappen in de rest van het land doen mee. De resultaten van het onderzoek worden eind volgend jaar verwacht.